استتباع

«لغت نامه دهخدا»

[اِ تِتْ] (ع مص) پس روی کردن خواستن. (منتهی الارب) (تاج المصادر بیهقی). || استتباع؛ هو المدح بشی ء علی وجه یستتبع المدح بشی ء آخر. (تعریفات جرجانی). استتباع؛ هو مصدر من باب الاستفعال و هو عند اهل البدیع من المحسنات المعنویه. و یسمّی بالمدح الموجه ایضاً. کما فی مجمع الصنایع و هو المدح بشی ء علی وجه یستتبع المدح بشی ء آخر، کقول ابی الطیب، شعر:
نهبت من الاعمار ما لو حویته
لهنّئت الدنیا بانّک خالد.
مدحه بالنهایه فی الشجاعه اذاکثر قتلاه بحیث لو ورث اعمارهم لخلد فی الدنیا علی وجه یستتبع مدحه بکونه سبباً لصلاح الدنیا و نظامها حیث جعل الدنیا مهناه لخلوده. و لامعنی لتهنئه احدٍ لشی ء لافائده له فیه. کذا فی المطول. (کشاف اصطلاحات الفنون). به اصطلاح شعرا نوعی از صنایع شعری است که آنرا مدح موجه نیز خوانند و آن ستودن ممدوح است بمدحی که منتج مدح دیگر باشد. مثال: شاعر گوید:
آن کند کوشش تو بر اعدا
که کند بخشش تو بر دریا.
ز رشک ساعدش در خون نشسته
ید بیضا برنگ پنجهء گل.
مفید بلخی (آنندراج).