اسدالارض

«لغت نامه دهخدا»

[اَ سَ دُلْ اَ] (ع اِ مرکب) دزی اسدالارض را با دافنه الئیدس(1) (مازریون) تطبیق کرده. (دزی ج 1 ص 21). ابن البیطار گوید: جماعتی از تراجمهء مفسرین گمان برده اند که اسدالارض مازریون(2) است و اشتباه کرده اند، چه اسدالارض حقیقهً حرباست که بیونانی خامالاون(3) گویند و اسم مازریون بیونانی خامالیون(4) است و بواسطهء شباهت صور حروف در این دو اسم این اشتباه روی داده است و بسبب جهل نتوانستند بین خامالیون و خامالاون فرق گذارند و بعضی متأخرین گفته اند اسدالارض نباتی است که در یونانی خامالاون مالس یعنی خامالاون اسود نامند زیرا وقتی که آن در زمین بروید با آن نباتی دیگر نمو نکند. و عامهء مغرب آن را «اداد الوحید» نامند و آن بعربی «اشخیص» است. (ابن البیطار ج 1 ص 34) (ترجمهء لکلرک از ابن البیطار ج 1 ص 80، 81). ابومعاذ نقل کند از ابن ماسویه که آن تخم زیتون دشتی است و دمشقی گوید: ارزنونست (ظ: مازریونست). (ترجمهء صیدنهء بیرونی). تخم زیتون دشتی. (مؤید الفضلاء). اسدالارض گویند مازریون است و صاحب جامع گوید بحقیقت که آن حرباست و بیونانی خامالاون اسم حرباست و خامالال [ کذا ]اسم مازریون است و این سهو بدین سبب کرده اند و هم صاحب جامع گوید که بعض متأخران گفته اند اسدالارض نباتی است که بیونانی خالاماوند مالس [ کذا ] گویند و معنی آن مازریون سیاه است و صفت مازریون و حربا هر دو گفته شود. (اختیارات بدیعی). اشخیص است و حربا را نیز به این اسم نامند. (تحفهء حکیم مؤمن) (فهرست مخزن الادویه). حربا. ابوقلمون. بوقلمون. اشخیص. اَدّاد الوحید. عزره. وحید. خامالاون مالس. ادّاد اسود(5).
(1) - Daphne oleoides. .(لکلرک)
(2) - Mezereon. .(لکلرک)
(3) - Khameleon. .(لکلرک)
(4) - Khemelaa.
(5) - Cameleon noir.