اسفندارمذ

«لغت نامه دهخدا»

[اِ فَ مَ] (اِ مرکب) (وجه اشتقاق آن در اسفند گذشت) ماه دوازدهم از سال شمسی ایرانی مطابق حوت عربی و شباط سریانی و فبراریوس رومی (از دهم بهمن تا دهم اسفند) و آن ماه سوم از زمستان است. نام ماه دوازدهم، و آن مدت ماندن آفتاب است در برج حوت. (غیاث). نام ماه دوازدهم باشد از سال شمسی. (برهان). اسپندارمذ. اسفند. اسپند. اسپندار. اسفندار :در راه سرمائی و بادی سرد بود سخت سرد خاصه تا سر درهء دینار ساری. و این سفر در ماه اسفندارمذ بود. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص456).
باد عمر و ملک او چون مهر و آبان هم نشین
تا ز اسفندارمذ مه ره بفروردین برد.
مختاری.
|| روز پنجم از هر ماه شمسی. (جهانگیری). و فارسیان این روز را مبارک شمرند و عید کنند بنابر قاعده ای که میان ایشان متعارف است که چون نام روز با نام ماه موافق باشد آن روز را عید باید کرد و مبارک است. (برهان). نیک است در این روز جامهء نو پوشیدن و درخت نشاندن. (جهانگیری). || زمین. (جهانگیری) (برهان). ارض. (برهان). || (اِخ) فرشته ای باشد که موکل است بر درختان و بیشه ها و تدبیر امور و مصالحی که در اسفندارمذ واقع شود بدو متعلق است. (جهانگیری) (برهان). ملکی است موکل بر زمین و اشجار که تدبیر مصالح ماه و روز مذکور به او متعلق است. (رشیدی). رجوع به اسفند شود.