پلپل

«لغت نامه دهخدا»

[پِ پِ] (اِ)(1) فلفل. و فلفل معرب آن است. (برهان قاطع). از ابزار دیگ است و از آن سپید و هم سیاه باشد گرم و خشک است و پلپل سفید قوی تر از سیاه است. (از ذخیرهء خوارزمشاهی). یکی از ادویه است که در طعام بکار میبرند: و از وی[ اورشفین به هندوستان ] پلپل و نیزه بسیار خیزد. (حدود العالم). بنزدیک ایشان کوهی است بر او خیزران و دارنیزه و پلپل و جوز هندی بسیار روید. (حدود العالم). و از آنجا [ از ملی به هندوستان ] دارنیزه و پلپل بسیار خیزد. (حدود العالم). [ (زحل دلالت دارد بر ] پلپل و شاه بلوط. (التفهیم).
نگار من چو حال من چنان دید
ببارید از مژه باران وابل
توگفتی پلپل سوده بکف داشت
پراکند او ز کف بر دیده پلپل.منوچهری.
گر سرکه چکاندت کسی بر ریش
بر پاش تو بر جراحتش پلپل.
ناصرخسرو.
ریزه آبی دادشان گیتی و ایشان بر امید
ای بسا پلپل که در چشم گمان افشانده اند.
خاقانی.
خاصیت کافور مجوئید ز پلپل.
سلمان ساوجی.
- پلپل خام؛ فلفل سفید را گویند.
- پلپل دراز؛ عرق الذهب، دارپلپل. دارفلفل. (تاج العروس). دارفلفل؛ پلپل دراز است. (منتهی الارب).
- پلپل سپید(2)؛ فلفل ابیض. دانج ابروج. قرطم هندی.
-امثال:طپلپل یا فلفل به هندوستان بردن؛ظ نظیر: زیره به کرمان بردن. رجوع به امثال و حکم شود.
طگل آورد سعدی سوی بوستان
بشوخی و فلفل به هندوستان.ظسعدی.
طهنر بحضرت تو عرضه داشتن چون است
چنانکه بار به هندوستان بری پلپل.ظ
ابن یمین.
و نیز رجوع به فلفل شود.
.
(فرانسوی)
(1) - Poivre .
(فرانسوی)
(2) - Carthame indien