کریم، رحیم، پرویز و وحید به دزدی متهم شده اند. می دانیم فقط یکی از آنها گناهکار است. آنها در بازجویی پلیس چنین اظهار داشته اند:

کریم: پرویز دزدی کرده است.
رحیم: من بی گناهم.
پرویز: وحید دزدی کرده است.
وحید: پرویز دروغ می گوید.

الف) اگر فقط یکی از چهار مطلب بالا درست باشد، گناهکار کیست؟

ب) اگر فقط یکی از چهار مطلب بالا غلط باشد، گناهکار کیست؟

.

.

.

.

.

.

.

.

.

پاسخ معما

چنانچه گفته های کریم، رحیم، پرویز و وحید را به ترتیب P ،R ،K و V نشان دهیم نتایج زیر را خواهیم داشت:

الف) یکی از دو مطلب P یا V حقیقت دارد.
اگر P درست باشد بقیه اظهارات نادرست است و در نتیجه رحیم و وحید هر دو گناهکارند و اما می دانیم فقط یکی گناهکار است پس V باید درست باشد و K و R و P غلط هستند و رحیم دزد است.

ب) یکی از دو مطلب P یا V غلط است اگر V غلط باشد تمام سه مطلب دیگر درست است. اما K و P هم نمی تواند همزمان درست باشد. پس P غلط است و R و K و V درست هستند. در نتیجه در این مسئله دزد پرویز است.