استاذالدار

«لغت نامه دهخدا»

[اُ ذُدْ دا] (ع ص مرکب، اِ مرکب) استادالدار. وکیل دار. استاد سرای: و امّا الشرقیه [ من بغداد ] فهی الیوم دارالخلافه و کفاها بذلک شرفاً و احتفالاً و دورالخلیفه مع آخرها و هی تقع منها نحو الربع او ازید لانّ جمیع العباسیین فی تلک الدیار معتقلین اعتقالاً جمیلاً لایخرجون و لایظهرون و لهم المرتّبات القائمه بهم و للخلیفه من تلک الدیار جزء کبیر قد اتخذ فیها المناظر المشرفه و القصور الرائقه و البساطین الانیقه و لیس له الیوم وزیراً انّما له خدیم یعرف بنائب الوزاره یحضر الدیوان المحتوی علی اموال الخلافه و بین یدیه الکتب فینفذ الامور و له قیم علی جمیع الدیار العباسیه و امین علی کافه الحرم الباقیات من عهد جدّه و ابیه و علی جمیع من تضمه الحرمه الخلافیه یعرف بالصاحب مجدالدین استاذالدار لهذه القبه و یدعی له اثر الدهاء للخلیفه و هو قلما یظهر للعامّه اشتغالاً بما هو بسبیله من امور تلک الدیار و حراستها و التکفّل بمغالقها و تفقدها لیلاً و نهاراً. و رونق هذا الملک انّما هو علی الفتیان و الاحابش المجابیب منهم فتی اسمه خالص. (رحلهء ابن جبیر ص 180). لمّا توفّی الوزیر عون الدین بن هبیره اعتقل الدیوان العزیز جماعه من اصحابه و کان العماد فی جمله من اعتقل لانّه کان ینوب عنه فی واسط تلک المدّه فکتب من الحبس الی عمادالدین عضدالدین بن رئیس الرؤساء و کان حینئذ استاذالدار المستنجدیه. ذلک فی شعبان سنه ستین و خمسمائه (560 ه . ق.). (تاریخ ابن خلکان چ تهران ج2 ص190). و اقام [ ابن العلقمی وزیرالمعتصم ] عند خاله عضدالدین ابی نصر المبارک بن الضحاک و کان استاذالدار و لما قبض علی مؤیدالدین القمی و کان استاذ فوضت الاستاذالداریه الی شمس الدین ابن الناقد ثم عزل و فوضت الاستاذداریه الی ابن العلقمی... (فوات الوفیات). امیرالمؤمنین بود با تنی چند از خاصگیان چون استاذالدار و حاجب الباب... (اسرارالتوحید چ تهران ص 299). و رجوع به استادالدّار شود.