پروکلوس

«لغت نامه دهخدا»

[پْرُکْ / پِ رُکْ] (اِخ) نام فیلسوف افلاطونی جدید متولد بسال 412 م. و متوفی در 485 وی از مردم لیسی(1) بود ولی در آنجا دیری نماند و به اسکندریه رفت و در مجالس درس اریون(2) و لئوناس(3) و هرون(4) حاضر شد. در آتن از استاد خود سیریانوس(5) جانشین پلوتارک پسر نسطوریوس استفاضه ای کرد. پروکلوس به سن چهل سالگی بجای سیریانوس به ریاست حوزهء درس آتن قرار گرفت و بیش از سی سال در این مقام بماند. تعلیمات او یک نوع طریقهء تصوف است که به بعض روایات تا حدی تحت تأثیر اعمال سحر و ساحری و اسرار الوزیس(6) و عقائد کلدانی بوجود آمده هیچیک از حکماء اسکندرانی به اندازهء وی به اعمال غریب سحری و دینی نپرداخته است. از تألیفات وی شرح معروف طیمأوس (رسالهء افلاطون) و شرح برمانیدس (رسالهء افلاطون) و شروح مهندسان قدیم(7) است. قطعات تألیفات او را ویکتور کوزن(8) جمع کرده و از سال 1819 تا 1827 م. نشر داده است.
(1) - Lycie.
(2) - Orion.
(3) - Leonas.
(4) - Heron.
(5) - Syrianus.
(6) - Eleusis.
(7) - Commentaires sur les anciens
geometres.
(8) - V. Cousin.