تازانه

«لغت نامه دهخدا»

[نَ / نِ] (اِ)(1) مخفف تازیانه است که قمچی باشد. (برهان) (آنندراج). مخفف تازیانه. (فرهنگ جهانگیری) (فرهنگ رشیدی) (فرهنگ خطی کتابخانهء مؤلف) (انجمن آرا). تازیانه. (شرفنامهء منیری). شلاق. محمد معین در حاشیهء برهان آرد: از تازان + ه (آلت)، پهلوی تاچانک :(2)
گر ایدونکه تازانه بازآورم
مگر سر بکوشش [فراز] آورم.
فردوسی (از شرفنامهء منیری).
من این درع و تازانه برداشتم
بتوران دگر خوار بگذاشتم.فردوسی.
شوم زود تازانه بازآورم
اگرچند رنج دراز آورم.فردوسی.
یکی بنده تازانهء شاه را
ببرد و بیاراست درگاه را
سپه را ز سالار و گردنکشان
جز آن تازیانه نبودی نشان.فردوسی.
پرستنده تازانهء شهریار
بیاویخت از درگه ماهیار.فردوسی.
بزد بر سر مرد تازانه چند
فکندن همی خواست دمّ(3) سمند.
اسدی (از فرهنگ جهانگیری).
سر تازانه خسرو اندرآخت
خرقه زآن جایگه برون انداخت.سنائی.
گر به تشریف قبولم بنوازی ملکم
ور به تازانهء قهرم بزنی شیطانم.سعدی.
.
(فرانسوی)
(1) - Fouet
(2) - tacanak. (3) - ن ل: سمّ.