آل زیار

«لغت نامه دهخدا»

[لِ] (اِخ) سلسله ای از ملوک و امرای ایرانی نژاد در گرگان، از سال 316 تا 434 ه .ق . مؤسس این سلسله مرداویج (مرداویز)بن زیار که خود را از اعقاب پادشاهان قدیم میشمرد در جرجان علم استقلال برافراشت و اصفهان و همدان را نیز بحیطهء تصرف آورد و در سالهای 316 تا 319 ایران غربی را تا حوالی حلوان مسخر کرد. آل بویه نخست در خدمت او بودند و علی بن بویه از دست او حکومت کرج داشت. مرداویج صورهً فرمان خلفای عباسی را گردن نهاده بود و برادر او وشمگیربن زیار نسبت به سامانیان نیز اظهار انقیاد میکرد. پس از آنکه آل بویه به سال 320 استقلال یافتند اقتدار زیاریان بجرجان و طبرستان محدود شد، و این سلسله را غزنویان منقرض کردند.
مردوایج بن زیار (316-323)، ابومنصوربن وشمگیر ملقب بظهیرالدوله (323-356)، بیستون (356-366)، شمس المعالی قابوس معروفترینِ افراد این سلسله (366-403)، انوشیروان (دارا؟) (420-434).