تب

«لغت نامه دهخدا»

[تِ] (اِخ)(1) شهری به یونان و مرکز ناحیهء ولایت «آتیک - و - بئوثی»(2). این شهر بر روی خرابه های «تب» باستانی بنا شده و در حدود 3300 تن سکنه دارد. آثار باستانی در این ناحیه بسیار کم و نادر است چه در دوران کشورگشایی اسکندر چنان مورد حمله و هجوم مقدونیها واقع شد که با خاک یکسان گردیده بود. ||تب از بلاد قدیم یونان و پایتخت بئوثی(3) بود، در زمان جنگهای مادی شهر تب علیه آتن با دولت ایران متحد شد و سپاهیان آن شهر بیاری «ماردنیوس» سردار ایرانی در محل «پلاتا» با یونانیان جنگیدند. دولت تب بیش از تمام دول یونانی طرفدار ایران بود. و در جنگ مذهبی (جنگ مقدس) علیه فوسیدیها، اردشیر سوم سیصد تالان به آنها کمک کرده بود و از طرفی هم مردم تب در مقابل اسکندر خواستار حفظ آزادی خود بودند. این دو عامل موجب خشم اسکندر شد و در سال 336 ق. م. بر این ناحیه تاخت و چنان آن را ویران و اهالی آن سامان را قتل و غارت کرد که آثاری از آن باقی نماند، و قریب 30000 تن از مردم تب مانند بردگان بدست سربازان مقدونی به اسارت افتادند و در معرض فروش قرار گرفتند (335 ق. م.). سفاکی اسکندر در تب چنان بود که مردم آتن عزادار شدند و از برگزاری جشن عید «باکوس» خودداری کردند. با آنکه شهر زیبای تب پس از سالها مجدداً تجدید بنا شد، دوباره بوسیلهء رومیان ویران گشت. در قرون وسطی این ناحیه بار دیگر اهمیتی بدست آورد و علت آن رونق یافتن کارخانه های حریربافی آن بود ولی باز بر اثر حملهء بلغارها، نورماندهای صقلیه(4)، لومباردها(5) و کاتالانها(6) دچار پریشانی و اختلال گشت. رجوع به ایران باستان ج1 ص672، 784، 785، 782، 839، 841، 845 و ج2 ص1198، 1231، 1235، 1236، 1241، 1400، 1546، 1532 و ج3 ص 2027 و 2326 و تاریخ تمدن قدیم فوستل دوکولانژ ترجمهء نصرالله فلسفی ذیل کلمهء «تبا» شود.
(1) - Thebes.
(2) - Attique-et-Beotie.
(3) - Beotie.
(4) - Des Normands de Sicile.
(5) - Des Lombards.
(6) - Des Catalans.